Rola pielęgnacji skóry w profilaktyce chorób alergicznych

Ostatnio nastąpił przełom w postrzeganiu profilaktyki chorób alergicznych. Ogromne znaczenie przypisuje się prawidłowemu funkcjonowaniu skóry, jako bariery uniemożliwiającej wnikanie alergenów do organizmu. Zdrowa skóra zatrzymuje alergeny i w ten sposób hamuje rozwój odpowiedzi immunologicznej, marszu alergicznego i powstawaniu objawów chorób alergicznych. Działania profilaktyczne w tym zakresie powinny być podejmowane już w pierwszych dobach po urodzeniu. Równie ważną rolę odgrywa właściwa pielęgnacja skóry u osób predysponowanych do objawów atopii, która pomoże w zachowaniu integralności bariery naskórkowej i wzmocni naturalną tarczę - skórę przed wnikaniem alergenów. Normalną reakcją organizmu na alergeny powinna być tolerancja immunologiczna. Co to oznacza w praktyce? Mniej więcej to, że przy kontakcie z kurzem, pyłkami brzozy lub proszkiem do prania, organizm nie włącza syreny alarmowej i nie wyrusza na wojnę z intruzem. Jeżeli jego podstawowa broń, jaką jest skóra, jest przesuszona lub podrażniona, wówczas nie spełnia swego zadania. Przepuszcza alergen, który dociera do wnętrza organizmu i wywołuje u osób predysponowanych stan wojenny.

Skóra noworodka czy niemowlęcia jest wyjątkowo delikatna i podatna na sensytyzację substancjami zewnętrznymi. Podrażniona przez alergen, staje się podatna na przenikanie zarówno tego alergenu, jak i innych. Następuje uogólniona odpowiedź immunologiczna organizmu - pojawiają się specyficzne przeciwciała klasy IgE, powodujące w skomplikowanym procesie degranulację komórek tucznych i wydzielanie mediatorów zapalenia alergicznego (głównie histaminy), co w konsekwencji prowadzi do wystąpienia objawów alergii. Powstrzymanie tego procesu możliwe jest poprzez właściwą pielęgnację skóry. Szczególnie u noworodków, które jeszcze nie uległy sensytyzacji, zaleca się podtrzymanie naturalnej odporności i prawidłowych funkcji bariery naskórkowej. Od kilku lat prowadzone są badania dermatologiczne nad wpływem stosowania emolientów na odporność i szczelność skóry.

Opublikowane niedawno badania zespołu profesora Erica Simpsona dowiodły, że stosowanie emolientów od pierwszego dnia życia znamiennie statystycznie zmniejsza ryzyko wystąpienia AZS i w konsekwencji wyzwolenia marszu alergicznego. Stosowanie emolientów od urodzenia stanowi nową strategię w pierwotnej prewencji AZS. Choć są to dopiero pierwsze doniesienia, wydaje się, że stanowią obiecujące nowe możliwości profilaktyki chorób alergicznych. Wnikanie alergenów przez skórę, alergizacja i inicjowanie marszu alergicznego dotyczy również dorosłych.                            

Chociaż ich skóra jest mniej delikatna, to przy natężonych czynnikach środowiskowych połączonych z czynnikami genetycznymi, również u osoby dorosłej w dowolnym wieku mogą wystąpić choroby alergiczne. Dotyczy to zarówno skóry już przejawiającej skłonność do atopowego zapalenia, jak i skóry zdrowej. Tak więc wydaje się, że obecnie głównym naszym działaniem profilaktycznym, codziennym postępowaniem prewencyjnym powinno być utrzymanie prawidłowej bariery dla alergenów jaką jest skóra. Ograniczanie dostępu alergenom, procentuje zahamowaniem w późniejszym okresie rozwoju innych postaci chorób alergicznych, takich jak atopowy nieżyt nosa czy astma.

Źródło: Dr n. med. Adam J. Sybilski dla marki Emolium - Zakład Profilaktyki Zagrożeń Środowiskowych i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny, Oddział Chorób Dziecięcych i Noworodkowych z Centrum Alergologii i Dermatologii, CSK MSW w Warszawie

• No video selected.